اصطلاحات رایج صنعت پمپ

اصطلاحات رایج صنعت پمپ – قسمت اول

• هد – Head :

هد در یک پمپ بیانگر فشار یا به عبارت دیگر توانایی پمپ برای انتقال مایعات در ارتفاع می باشد .

واحدی پیش فرض برای پمپ ها 10 متر معادل 33.9 فوت می باشد ، کمیت اندازه گیری هد، متر و یا فوت می باشد .

• دبی – Flow :

دبی در یک پمپ بیانگر توانایی یک پمپ برای حجم مشخصی از سیال می باشد، به بیان دیگر دبی نشانگر حجم سیال انتقال یافته است.

کمیت های واحد دبی لیتر بر دقیقه (L/m) – گالن بر دقیقه (GPM) – گالن بر ساعت (GPH)  – میلی لیتر بر دقیقه  (ml/m) –

و یا کمیت بسیار بزگتر  (m3/h) .

• منحنی عملکرد پمپ –  Pump performance curve :
  منحنی عملکرد پمپ نمودار و اطلاعات تخصصی شامل بازده ، NPSH ، توان ، مصرف انرژی و … می باشد که توسط سازنده در اختیار مصرف کننده قرار میگیرد. هدف اصلی این نمودار بیان روابط مستقیم بین هد و دبی همچنین جریان پمپ با استفاده از پروانه ها در سایز های مختلف می باشد .

• انواع منحنی های مشخصه برای پمپ :
• منحنی هد و دبی : (H-Q) :

• برای بررسی اصطلاحات رایج صنعت پمپ دسته بندی پمپ ها را بررسی میکنیم . پمپ ها معمولا به دو دسته کلی پمپ های جابجایی و جنبشی تقسیم میشوند که نمودار فوق نمودار هد و دبی یک پمپ سانتریفیوژ از نوع جنبشی می باشد .
• این نکته را به یاد داشته باشید که بهتر است برای جاهایی که دبی ثابت مورد نیاز است از پمپ های جابجایی استفاده شود .

همانطور که در نمودار فوق معلوم است در پمپ های سانتریفیوژ هد و دبی با هم ارتباط معکوس دارند بطوری که هرچه دبی افزایش پیدا کند هد کاهش میابد .

• انواع منحنی های پمپ های سانتریفیوژ :

منحنی های صعودی : در این نوع پمپ ها با افزایش هد ، دبی کاهش میابد .

منحنی های نزولی : در این پمپ ها حداکثر هد پمپ در نقطه صفر اتفاق نمیافتد .

منحنی های تیز : در این پمپ ها تغییرات هد بین نقطه دبی برابر صفر و شرایطی که شیر کاملا بسته است ، بسیار زیاد است .

منحنی های تخت : در این گونه پمپ ها تغییرات هد نسبت به دبی بسیار ناچیزاست.(تقریبا ثابت است) .

بطور کلی نمودار ها به دو دسته پایدار و ناپایدار تقسیم میشوند که در نمودارهای پایدار به ازای هر عددی از هد یک عدد از دبی وجود دارد ولی در نمودار های ناپایدار امکان دارد در ازای هر عددی از هد چند عدد از دبی وجود داشته باشد .

• منحنی توان مصرفی پمپ – (HP – Q) :

برای بررسی اصطلاحات رایج صنعت پمپ ، پمپ ها از نظر منحنی توان مصرفی خود  تقسیم می کنیم .به دو دسته تقسیم میشوند :

• منحنی های با بار اضافی :در این نوع پمپ ها با افزایش دبی توان مصرفی نیز افزایش میابد .
• منحنی بدون بار اضافی: در این پمپ ها با افزایش دبی توان مصرفی افزایش نمیابد .

• منحنی های راندمان : (n- Q) :
  منحنی راندمان پمپ اغلب یک سهمی است و از تقطه Q=0 تا انتهای نقطه کارکرد پمپ شامل تغییراتی است که توسط شرکت سازنده هر پمپ ارائه میشود ، در این بین منحنی از نقطه ماکزیمم نقطه مصرف بهترین نقطه کار ماشین است (BEP) میگذرد ضمن اینکه همواره باید سعی شود تا نقطه کار پمپ حوالی این نقطه انتخاب گردد .
• منحنی NPSH – Q :
  فراموش نکنید که همواره باید دما و فشار در ورودی سیال به پمپ مورد توجه قرار بگیرد ، اگر فشار مطلق در مکش پمپ به فشار بخار سیال نزدیک شود ، پدیده حباب زایی بوجود می آید. مقدار فشاری که باید به فشار بخار اضافه گردد تا در سیال حباب های بخار تشمیل نشود را ، عمق مکش درخواستی می نامند .

هنگامی که سیال عبوری از پمپ ، سیال با درجه حرارت بالا باشد ف عمق مکش درخواستی اهمیت بیشتری پیدا میکند .

فشار بخار با افزایش دما ، افزایش پیدا میکند و طول مکش خالص مثبت مجاز کاهش می یابد .

اگر طول مکش خالص مثبت مجاز کمتر از عمق مکش درخواستی پمپ شود ، حباب زایی ، سر و صدا ، غیر یکنواختی جریان و مشکلات مکانیکی ایجاد خواهد شد .

برای جلوگیری از پدیده کاویتاسیون باید عدد NPSHa  از عدد NPSHr بیشتر باشد .

همانگونه که از منحنی عمق مکش مشخص است در محدوده‌ای نزدیک به نقطه کارایی حداکثر ، شیب منحنی ناگهان به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد . یعنی امکان ایجاد پدیده حباب‌زایی به صورت ناگهانی بیشتر می‌شود ؛ بنابراین باید دقت نمود که پمپ در ناحیه‌ای قبل از شروع این افزایش انتخاب گردد . برای درک ارتباط و مقایسه چهار منحنی ذکرشده، در نمودار زیر چهار منحنی عملکردی پمپ در یک نمودار بر حسب دبی رسم شده‌است . یکی از نتایج این نمودار ، نقاط تلاقی و مناطقی است که در انتخاب پمپ باید مورد توجه قرار گیرند .

یکی از این مناطق مهم ، محدوده اطراف نقطه کارایی حداکثر است که پیش از این توضیح داده شد. نقاط تلاقی مهم نیز عبارتند از

• نقطه حداکثر کارایی: بیشترین بهره‌وری پمپ جهت پمپاژ سیال در ابن نقطه رخ می‌دهد . در این نقطه کمترین نیروی شعاعی به پروانه وارد می‌شود و پمپ حداقل ارتعاش و سروصدا را داراست . در هنگام انتخاب پمپ نقطه کاری پمپ باید نزدیک نقطه حداکثر کارایی باشد تا باعث افزایش کارایی پمپ شود .
• نقطه کاری: محل تلاقی منحنی مشخصه با منحنی مصرف است . اهمیت این نقطه بدین سبب است که توصیه می‌شود نقطه کاری نزدیک نقطه حداکثر کارایی باشد، زیرا در صورت دور شدن از این نقطه بازده پمپ کاهش می‌یابد .
• نقطه نهایی پمپ: مقدار دبی در این نقطه بیشترین مقدار است زیرا پمپ حداکثر میزان توان را مصرف می‌کند و پمپ با سر و صدا و ارتعاش زیاد کار می‌کند .
• نقطه خفگی پمپ: در این نقطه پمپ بیشترین ارتفاع آبدهی را دارا است . در نمودار مشخصه پمپ این نقطه محلی است که در آن دبی تقریباً صفر است .

• هدررفت اصطکاک لوله – Pipe friction loss :

در حرکت جریان سیال در خطوط پایپینگ دیواره های لوله از خود مقاوتی نشان می دهند که موجب افت هد مثبت می شود به عبارت دیگر هدر رفت اصطکاک لوله به معنی اصطکاک دیواره و مایع متحرک می باشد.

• هد اصطکاک – Friction head :

هد اصطکاک ، اصطکاک ناشی از حرکت سیال در یک سیستم پایپینگ می باشد و متناسب با سرعت جریان ، قطر لوله و ویسکوزیته سیال جداول متفاوت دارد .

• هد اصطکاک:
• هدر رفت اصطکاک ناشی از حرکت سیال
• هدر رفت اصطکاک ناشی از اتصالات

• هد کل / هد دینامیکی Total head / Total dynamic head :

مجموع تولید شده توسط پمپ با هد استاتیکی ، هد اصطکاک ، هد فشار  و هد سرعت می باشد .

• فشار – Pressure :
  منظور از فشار در اینجا نیرویی است که توسط مایع به جداره های لوله وارد می شود . کمیت مورد قبول برای بیان فشار پوندر در هر اینچ مربع می باشد (PSI) .
• افت فشار – (Pressure Drop) :

به مقدار از بین رفتن و یا کاهش فشار سیال بین دو نقطه در یک سیستم پایپینگ افت فشار گفته  می شود معمولا افت فشار بدلیل هدر رفت اصطکاک لوله ناشی از اختلاف ارتفاع بین دو نقطه رخ می دهد .

• راندمان – Efficiency :
  در بررسی اصطلاحات رایج صنعت پمپ راندمان نیز مهم استن . در پمپ ها منظور از راندمان نسبت کل انرژی تولید شده توسط پمپ به برق دریافتی می باشد معمولا عدد راندمان به درصد بیان می شود .
• بهترین نقطه کارآیی یا رندمان – Best Efficiency Point(BEP)  :
  BEP  نقطه ای است که درآن نیرویی که از پمپ خارج می شوند نزدیکترین نیرویی است که به پمپ وارد می شود .
• هد مکش مثبت خالص قابل دسترس – NPSHa :
  این عدد معمولا برای جلوگیری از پدیده کاویتاسیون داده می شود .
• هد مکش مثبت خالص مورد نیاز – NPSHr :
• کاویتاسیون – Cavitation :
  فرآیندی است که در ان حباب ها در منطقه کم فشار سیال شکل گرفته و در ناحیه فشار بیشتر به پمپ ریخته می شوند .

• ویسکوزیته – Viscosity :
  ویسکوزیته به بیان ساده نشانگر غلظت و چسبندگی مایع می باشد .

• مکش سیلاب – Flooded Suction :
  در یک سیستم مکش سیلاب مایع با استفاده از نیرویجاذبه به ورودی پمپ وارد می شوداین امر بطور کلی برای پمپ های گریز از مرکز توصیه می شود .

• هد مکش – Suction head :

شرایطی که وقتی منبع مایع در بالای خط پمپ قرار دارد

• بالابر مکش – Suction Lift :
  شرایطی که مبنع سیال زیر خط پمپ قرار دارد .

• سرعت خاص – Specific Speed :
  فرمولی که شکل پروانه را توصیف می کند . هر چه سرعت خاص بیشتر باشد NPSH  کمتر است .

• پروانه پمپ –  Pump Impeller :
  تنها عضو متحرک در یک پمپ گریز از مرکز پروانه آن می باشد که وظیفه انتقال سیال را به عهده دارد .

شرکت پیشگامان شوفاژ ایرانیان ، با بیش از نیم قرن تجربه ، ارایه دهنده انواع تجهیزات سرمایشی و گرمایشی   با بهترین قیمت ، بهترین کیفیت و بالاترین تخفیف !

خریدی مطمئن و هوشمندانه ای را با ما تجربه کنید .

جهت مشاوره رایگان با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید .