فن کویل ها و انواع آن

فن کویل ها و انواع آن

فن کویل ها  یکی از اجزای رایج سیستم های تهویه مطبوع می باشند که در محیطهای مسکونی و تجاری نقش بسزایی در سیستم تهویه مطبوع ، گرمایش و سرمایش ایفا میکنند به عبارت دیگر از فن کویل میتوان به عنوان یک مبدل انرژی از آب به هوا نیز یاد کرد.از برند های مطرح فن کویل میتوان به فن کویل میدیا اشاره کرد .

همانطور که در مقالات گذشته در خصوص فن کویل ها و انوان آن توضیحاتی در سایت شوفاژ ایران داده شده، دارای انواع مختلفی از جمله فن کویل های زمین ، دیواری و هوایی میباشند که در این مقاله به بررسی انواع آن خواهیم پرداخت.

فن کویل ها با عبور هوا از میان کویل مسی حاوی آب سرد در تابستان و کویل حاوی آبگرم در زمستان هوای خنک و هوای گرم در فصول مختلف سال را تامین می کنند.
به طور کلی، عمدتا استفاده از فن کویل در مواردی که درجه حرارت هر فضا بطور جداگانه کنترل  می شود و همچنین زمانی که  می خواهید مانع انتقال و جابجایی هوا و آلودگی بین فضاهای مختلف شوید، گزینه مناسبی می باشد.

• نکته مهم:

معمولا در فضاهای بزرگ از سیستم های فن کویل به عنوان سیستم های مکمل استفاده میشود، این بدین معنی است که که در محیط های تجاری بزرگ مثل پاساژ ها و… علاوه بر سیستم های گرمایش و سرمایشی قوی تر برای افزایش راندمان و بهره وری از انواع فن کویل نیز استفاده میشوند.

نکته ای که در بحث فن کویل ها بسیار با اهمیت است آشنایی باساختار کلی فن کویل ها می باشد، چرا که با اینکه فن کویل ها دارای ساختار بسیار ساده ای هستند ولی برای بهره وری بهتر و افزایش راندمان نیاز به تعمیر و نگهداری  مداوم نیاز دارند که این کار تنها با شناخت خوب قطعات و ساختار فن کویل ها میسر خواهد شد. لازم به ذکر است در بین اجزای فن کویل ها تعمیر و نگه داری بلوئر و شیر آلات از اهمیت بالایی برخوردار  می باشد.

قبل از آشنایی با انواع فن کویل ها مواردی که در تمام انواع فن کویل ها مشترک میباشد را با هم بررسی میکنیم:

مکانیزم عملکرد:

مکانیزم عملکرد تجهیزات فن کویل ( FCU) بسیار ساده بوده و در تمامی موارد شبیه به یکدیگر خواهد بود. بطور کلی فن کویل ها نوعی مبدل انرژی میباشند که دمای آب را به هوای محیط اطراف منتقل میکنند.

• چیزی که اهمیت دارد این است که سیستم های فن کویل برای تامین آب سرد و گرم همواره به یک یونیت خارجی مثل بویلر ها (برای تامین آب گرم) و چیلر ها ( برای تامین آب سرد) وابسته می باشد.
  آب گرم و یا سرد تولید شده در موتورخانه از طریق لوله های انتقال به کویل های مسی موجود در یونیت ها منتقل میگردد و در نهایت بلوئر موجود در یونیت باد گرم و یا سرد تولید شده را به داخل محیط هدایت میکند.
  در طول این پروسه یک سنسور ترموستات میزان دمای مطلوب را پایش و از طریق قطع و فصل کردن فن کویل ها دمای اتاق را ثابت نگه میدارد.

• نکته دوم:

  نکته بعدی بازدهی نسبتا پایین تر کلیه فن کویل ها در مقایسه با دیگر سیستم های تبرید و تهویه میباشد ، البته هزینه های پایین تر همچنین تعمیر و نگهداری راحت تر و ساختار ساده تر مزیت هایی هستند که همواره استفاده از سیستم های فن کویل را رایج کرده است.

هزینه های جاری:

معمولا هزینه های جاری استفاده از فن کویل ها در مقایسه با دیگر سیستم های تهویه مطبوع بسیار مناسب تر و مقرون به صرفه تر می باشد اما این نکته بسیار با اهمیت است که موارد زیادی در کاهش و افزایش هزینه ها تاثیر دارد که شناخت و توجه به این عوامل میتواند شما را در مدیریت انرژی ساختمان کمک نماید.

• سال تولید و قدمت یونیت های فن کویل در کاهش و یا افزایش هزینه های جاری بسیار اهمیت دارد.
  سیستم های قدیمی معمولا مشکل کنترل دما دارند که این مسئله خود موجب افزایش هزینه های جاری میشود.
• کالیبره کردن سنسورهای حرارتی و همچنین تعمیر و نگهداری مداوم شیرآلات میتواند به کاهش چشمگیر هزینه ها کمک کند.
• سیستم های هوشمند مدیریت ساختمان (BMS) با ایجاد دسترسی کنترل بالاتر بصورت کاملا محسوسی هزینه های جاری را کاهش میدهند.

مقاوم سازی و افزایش فرصت ها :

• تعمیر و نگهداری مداوم تجهیزات همچنین تعادل در تولید آب گرم و سرد مصرفی و شیر آلات موجود در سیستم فن کویل ها از موارد بسیار با اهمیت می باشد.
• ارتقاء کنترل دیگ ، چیلر ها و پمپ های مرتبط با آن.
• ارتقاء دادن چیلر ها ، همواره باید به این نکته توجه داشته باشید که عمر مفید بین چیلر ها بین 15 تا 20 سال میباشد ، اگرچه امکان داردعمر عملیاتی آنها خیلی بیشتر از اینها باشد. بهترین زمان تعویض و ارتقاء چیلر در فصل زمستان می باشد.
• ارتقاء یونیت های داخل فن کویل ، یونیت های جدید دارای صدای کمتر و بازدهی به مراتب بالاتری می باشد .

مزایا و معایب استفاده از فن کویل ها و انواع آن :

• انعطاف و تنوع زیاد متناسب با اماکن مختلف
• مناسب نبودن برای اماکن روباز مخصوصا در شرایط نامناسب آب و هوایی.
• کاهش شدید عملکرد سرمایشی مخصوصا در فصل بهار و پاییز
• وجود فلکه های آب سرد و گرم در سقف میتواند مشکل ساز باشد.

کاربردهای مختلف انواع فن کویل‌ها

از بهترین و مهمترین مواردی که سیستم فن کویل در آن کاربرد دارد، استفاده در مواقعی است که ما خواسته باشیم درجه حرارت در هر بخش یا فضا را به صورت جداگانه کنترل کنیم.
علاوه بر این، با استفاده کردن از فن کویل ها می توان از انتقال آلودگی‌ها در بین اتاق‌ها جلوگیری کرد.از جمله مکان‌هایی که فن کویل در آن کاربرد دارد می‌توان به هتل‌ها، متل‌ها، ساختمان آپارتمانی و اداری اشاره کرد.
به دلیل کم بودن بازدهی فیلتر هوای فن کویل و تمیز کردن و نگهداری از آن بهتر است که این دستگاه در بیمارستان‌ها استفاده نشود؛ اگر چه در برخی مکان‌های بیمارستان استفاده می‌شود.

فن کویل از لحاظ کاربرد به چهار دسته تقسیم می‌شود:

1-فن کویل زمینی

ظرفیت این نوع فن کویل بین ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ فوت مکعب بر دقیقه است که در آن هوا به صورت روبه رو زن یا عمودی به سمت بالا منتشر می‌شود.

2-فن کویل سقفی

ظرفیت این نوع فن کویل به مانند فن کویل زمینی ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ فوت مکعب بر دقیقه است.

این نوع فن کویل به دو شکل بدون کابینت و کابینت‌دار ساخته می‌شود.

• فن کویل کانالی سقفی از نوع توکار:
• این فن کویل به دلیل توکار بودن در سقف نصب می‌شود و از دید کاملاً پنهان است و همچنین به خاطر بی صدا بودنش مناسب ساختمان هتل‌ها، ساختمان مسکونی، دفترهای اداری و سایر فضاهایی که به دنبال یک سیستم تهویه مطبوع بی سر و صدا هستند است.
• فن کویل کانالی سقفی از نوع روکار:
  این نوع فن کویل برخلاف فن کویل کانالی سقفی توکار دارای کانال نیست و کاربرد آن برای به گردش در آوردن هوای داخل فضای مورد استفاده است.
• فن کویل کانالی سقفی از نوع روکار ایستاده: به خاطر ایستاده بودن این نوع فن کویل می‌شود آن را در هر مکانی استفاده کرد حتی در اتاق ساختمان‌های مسکونی.

3-فن کویل کانالی

ظرفیت این نوع فن کویل بین ۶۰۰ الی ۲۰۰۰ فوت مکعب بر دقیقه و در سه طرح ساخته می‌شود که در ادامه با این سه نوع آشنا خواهیم شد.

4-فن کویل دیواری :

فن کویل های دیواری نیز که مدتی است عرضه شده اند و مورد توجه سازندگان پروژه های ساختمانی قرار گرفته اند، روی دیوار نصب می گردند.

تقسیم فن کویل ها و انواع آن از لحاظ گرمایشی و سرمایشی

فن کویل از لحاظ ساختار به دو شکل وجود دارد.

• شکل دو لوله
• شکل چهار لوله

شکل دو لوله‌ای شامل یک لوله‌ی رفت و یک لوله‌ی برگشت است. فن کویل با چهار لوله، شامل دو لوله‌ به منظور آمدن آب به درون کویل‌ و ۲ لوله به منظور برگشت آب است.

شکل دوم فن کویل به دلیل داشتن چهار لوله، امکان ورود همزمان آب گرم و سرد را دارد و این قابلیت باعث می‌شود تا به طور همزمان توانایی سرد و گرم کردن را دارد یعنی اینکه یک بخش فضا از فضا را سرد کند و یک بخش دیگر را گرم کند.
این در حالی است که نوع اول فن کویل این قابلیت را ندارد و در یک فضا و زمان تنها می‌تواند عمل گرمایش یا سرمایش را انجام دهد.

به دلیل اینکه سیستم‌های لوله کشی در ساختمان‌ها متفاوت است بهتر است که فن کویل فقط برای سرمایش یا گرمایش استفاده شود.

نکات فنی اجرایی فن کویل ها:

1. برای محاسبه دبی آب سرد مورد نیاز سرمایش فن کویل ها باید مقدار بارکل سرمایی بر مبنای (BTU/h)هر یک از فضاهای ساختمان را برعدد 5000 تقسیم نمود. (یا تقسیم کیلو کالری در ساعت بر عدد 1250) به این ترتیب معمولا قطر لوله های رفت و برگشت آب سرد و گرم به کویل فن کویل های cfm 200 سایز ½ اینچ و برای فن کویل های 300 و 400 cfm سایز ¾ اینچ و برای فن کویل های 600 و 800 و 1000 cfm سایز 1 اینچ و برای فن کویل های 1200 و کانالی های تا 1800 , ¼ 1 اینچ در نظرگرفته می شود.
2.  نصب فلوسوئیچ در مسیر آب خروجی اواپراتور (Child Water) به سمت کویل آب سرد تجهیزات تهویه مطبوع (مانند فن کویل ها و هواسازها ) به منظور فرمان Stop به چیلر در زمان خاموش شدن پمپ های سیرکولاتور مدار سرمایش الزامی است.
3.  با توجه به توانایی بیشتر گرمادهی فن کویل ها نسبت به انواع رادیاتورها در سایز مشابه، در ساختمان های قدیمی نصب فن کویل بجای رادیاتور (فقط برای گرمایش) در صورتی امکان پذیر است که لوله های مربوطه از کف واحد (نه از دیوار پشت دستگاه) خارج شده باشند
4. با توجه به اهمیت بالانس فن هوادهی در عملکرد فن کویل ها و ارتباط مستقیم آن با طول عمر بلبرینگ موتور، به منظور تداوم بالانس دینامیکی فن هوادهی دستگاه، نسبت به نصب کاملاً افقی و تراز شده انواع فن کویل ها در محل نصب خود نهایت دقت را مبذول فرمائید.
5. با توجه به موضوع مهم سرویس و نگهداری در تجهیزات تهویه مطبوع، نصب شیر قطع و وصل جریان آب ورودی و خروجی از کویل فن کویل ها همراه با مهره ماسوره مربوطه (هم سایز با قطر لوله انشعابی) ضروری است.
6. به منظور جمع آوری آب حاصل از تقطیر رطوبت هوا روی کویل فن کویل ها در فصل تابستان، نصب لوله ½ اینچ درین از سینی زیرکویل تا محل تخلیه این آبها برای هر فن کویل الزامی است.

امیدواریم این مقاله توانسته باشد برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد، شوفاژ ایران با چندین دهه فعالیت در زمینه تاسیسات همواره به عنوان یکی از بزرگترین و بهترین پخش کننده های انواع مدل های فن کویل های زمینی، سقفی، کاستی و… آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد.