دیگ بخار فولادی چیست و چه کاربردی دارد؟
ماشین بخار از گذشته تا به امروز یک بخش مهم از صنعت بوده است. دیگ بخار فولادی که در واحدهای صنعتی و ساختمانها استفاده می شود، در اصل با همان فرایندی که قرن ها پیش استفاده میشد، عمل می کند. تعریف یک دیگ بخار یا بویلر صنعتی به طور کلی به معنای یک مخزن بسته به شکل استوانه است که آب درون آن توسط سوختی که حرارت تولید می کند، گرم شده و به بخار تبدیل می شود.
دیگ بخار فولادی و انواع آن:
دیگ بخار با استفاده از فشار بخار آب، انرژی لازم برای حرکت قسمتی از یک ساختمان صنعتی را فراهم می کند یا از طریق فشار بخار آب بهره می برد. دیگ بخار فولادی نوعی دیگ بخار است که دارای مصرف سوخت بهینهتری می باشد. دیگ بخار فولادی به دو نوع دیگ بخار عمودی و دیگ بخار افقی تقسیم می شود که این تقسیم براساس ظاهر دیگ صورت می گیرد. به علاوه دیگ های بخار براساس نوع لوله های استفاده شده نیز دسته بندی می شوند؛ لوله های آتشی و لوله های آبی. این تقسیم براساس نسبت حرکت شعله مشعل و جریان آب در داخل لوله ها انجام می شود. در لوله های آتشی، شعله احتراق سوخت مشعل درون لوله گردش و گرما را به آب در محفظه یا بویلر منتقل می کند. در این سیستم لوله های آبی وجود دارند و آب درون لوله ها جریان دارد. شعله های آتش در دیگ، حرارت را به لوله ها و آب درون آن ها منتقل می کنند. ساختمان دیگ بخار نیز به سه نوع تک پاس، دو پاس و سه پاس تقسیم می شود. در مورد تقسیم بندی دیگ های بخار از لحاظ ساختمان انتهایی، دو دسته مهم وجود دارد که شامل دیگ های بخار خشک و دیگهای بخار مرطوب هستند. این تقسیم بندی براساس نحوه آخرین مرحله تقسیم بخار و تراکم آن در دیگ است. در نهایت دیگهای بخار براساس سوخت مصرفی برای مشعل آن ها می توانند در دسته های مختلف قرار بگیرند.
مشخصات فنی:
بویلر فولادی از فولاد ساخته می شود و برای بهره برداری بهینه از آن، لوله های بدون درز استفاده می شود. همچنین عملیات عایق کاری بر روی بدنه به منظور حفظ حرارت و افزایش کارایی صورت می گیرد. نصب بویلر به یک شاسی مناسب نیاز دارد و استانداردهای نصب محلی باید رعایت شود. علاوه بر این استفاده از ورق و لوله، نوع اتصال قطعات و عملیات عایقبندی باید طبق استانداردهای مربوطه انجام شود.
مزیت های دیگ بخار فولادی:
یکی از مزایای مهم دیگ بخار فولادی، سهولت نصب و راهاندازی آن است. به طور کلی نصب و راه اندازی این دیگ بخار در مقایسه با دیگ بخار چدنی هزینه کمتری نیاز دارد. همچنین براساس تغییر ضخامت دیگ فولادی، می توان ظرفیت های مختلفی از آن تولید کرد. این یعنی دیگ بخار فولادی مناسب برای نیازهای مختلف از جمله ظرفیت کوچک تا ظرفیت بزرگ قابل استفاده است. یکی از مزایای دیگ بخار فولادی نیز قابلیت احتراق با سوخت های متنوع است. این نوع دیگ بخار قادر به استفاده از انواع مختلف سوخت برای تولید بخار است، که این امر می تواند انعطاف پذیری بیشتری را در استفاده از دیگ فولادی فراهم کند. از دیگر امتیازات دیگ بخار فولادی، تحمل آن در برابر شوک های حرارتی است. قدرت تحمل بیشتر در برابر تغییرات حرارتی می تواند به دیگ بخار فولادی انعطاف و پایداری بیشتری در عملکرد آن ببخشد.
کاربردهای بخار فولادی:
در صنعت ساختمان این دیگ ها برای سیستم های سرمایش و گرمایش مرکزی استفاده می شوند و در ساختمان های کوچکتر در موتور خانه ساختمان و در ساختمان های بزرگتر در مکانهای جداگانه قرار می گیرند. همچنین در نیروگاههای حرارتی، صنایع نفت و گاز و سیستم های سرمایش و گرمایش و تهویه مطبوع صنایع صنعتی به کار می روند. مهم ترین نکته این است که دیگ بخار فولادی در بخش های مختلف صنایع و ساختمان ها استفاده می شود، اما کارایی و نیاز به آن در هر بخش ممکن است متفاوت باشد.
مقایسه دیگ بخار فولادی و چدنی:
- ساخت و حمل و نقل: دیگ های فولادی به دلیل ساخت کامل در کارخانه ممکن است در حمل و نقل دشوارتری نسبت به دیگهای چدنی باشند.
- قیمت و نصب: هزینه نصب دیگ چدنی به دلیل انجام آن در محل، بیشتر است. اما قیمت تمام شده دیگ چدنی کمتر است.
- فشار کاری و راندمان: دیگ های فولادی فشار کاری، بازده حرارتی و طول عمر بالاتری نسبت به دیگ های چدنی دارند.
- رسوب گیری: دیگ های چدنی به دلیل وجود پرهها و پیچ و خم های زیاد رسوب گیری بیشتری دارند، در حالی که دیگ های فولادی رسوب کمتری جمع می کنند.
به طور کلی دیگ فولادی مناسب برای هر مقیاسی است و ویژگی هایی مانند فشار کاری بالا، بازده حرارتی، عمر طولانی و رسوب کمتر را داراست. از طرفی، دیگ های چدنی بیشتر در کارهای کوچک و با محدودیت ضخامت استفاده می شوند.
سخن پایانی:
دیگ بخار فولادی در بسیاری از صنایع که نیاز به تولید بخار برای کارخانه و یا تاسیسات صنعتی دارند، به کار می رود. قابلیت تحمل فشار و دمای بالا، مقاومت در برابر خوردگی و سایر خصوصیات فیزیکی و مکانیکی بالای آن، این دیگ را برای کاربردهای صنعتی بسیار عالی و مناسب قرار داده است. از جمله کاربردهای این دیگ بخار، تولید بخار برای تأمین نیازهای برق و گرمایی است. بنابراین این دیگ بخار به عنوان یکی از ابزارهای اساسی صنعت به شمار می رود.
سوالات متداول درباره دیگ بخار فولادی:
۱. دیگ بخار فولادی چیست؟
دیگ بخار فولادی یک نوع دیگ است که با استفاده از فولاد ساخته شده و برای تولید بخار با فشار و دمای بالا به کار می رود.
۲. دیگ بخار فولادی چه کاربردی دارد؟
دیگ بخار فولادی در صنایع نفت، گاز، سیمان و … به منظور تولید بخار با فشار و دمای بالا استفاده می شود. همچنین نیروگاههای حرارتی نیز از این دیگ برای تولید انرژی و الکتریسیته استفاده می کنند.
۳. دیگ بخار فولادی چه خصوصیاتی دارد؟
دیگ بخار فولادی به علت قابلیت تحمل فشار و دمای بالا، مقاومت بالای آن در برابر خوردگی و سایر خصوصیات فیزیکی و مکانیکی، برای کاربردهای صنعتی بسیار عالی و مناسب است.